ខេត្តប៉ៃលិន៖ផលដំឡូងមីរាប់ម៉ឺនតោនរបស់ប្រជាកសិករនៅខេត្តប៉ៃលិន គ្មានទីផ្សារសម្រាប់លក់ ដោយសារតម្លៃធ្លាក់ថ្លៃទាបពេក ធ្វើឲ្យកសិករលក់មិនបានប្រាក់ចំណេញ។ ប្រជាកសិករមួយចំនួន កំពុងព្រួយបារម្ភខ្លាចរកប្រាក់សងបំណុលស្ថាប័នមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ មិនបាន ហើយអាចនឹងត្រូវគេរឹបអូសយកដី ផ្ទះសម្បែង និងពុំមានប្រាក់ដោះស្រាយជីវភាពគ្រួសារប្រចាំថ្ងៃ។
វិទ្យុអាស៊ីសេរីបានដកស្រង់សំដីប្រជាកសិករខេត្តប៉ៃលិនដែលលើកឡើងស្រដៀងគ្នាថា ដំណាំដំឡូងមីឆ្នាំនេះលក់មិនបានផលចំណេញដូចកាលពីឆ្នាំកន្លងទៅ ឡើយ គឺតម្លៃដំឡូងធ្លាក់ថ្លៃតាំងពីពាក់កណ្ដាលខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៥ រហូតមក ដោយពុំដឹងបណ្ដាលមកពីអ្វីនោះទេ។
ប្រជាកសិករនៅស្រុកសាលាក្រៅ ខេត្តប៉ៃលិន ឈ្មោះ ង៉ែត សារ៉ាត់ រៀបរាប់ឲ្យដឹងថា លោកដាំដំឡូងមីលើផ្ទៃដីចំនួន ៨ហិកតារ ត្រូវចំណាយដើមទុនទៅលើការភ្ជួរដី ថ្លៃជី និងការដឹកជញ្ជូន ជាដើម អស់ប្រហែល ៦០០ដុល្លារសហរដ្ឋអាមេរិកក្នុងមួយហិកតារ។ លោកបន្តថា ប្រសិនបើដំឡូងឲ្យផលល្អ នឹងទទួលទិន្នផលប្រមាណពី ២៥តោនទៅ ៣០តោនក្នុងមួយហិកតារដែរ។
វិទ្យុដដែលបន្តថា តម្លៃដំឡូងមី គឺជាបញ្ហាសំខាន់របស់ប្រជាកសិករទៅហើយ ប្រសិនបើហាងឆេងដំឡូងធ្លាក់ទាប គឺលក់មិនបានប្រាក់ចំណេញនោះទេ។ លោក ង៉ែត សារ៉ាត់ អះអាងថា ដំឡូងមីឆ្នាំនេះធ្លាក់ថ្លៃទាបជាងឆ្នាំកន្លងទៅ ដោយតម្លៃដំឡូងស្រស់ដែលឈ្មួញប្រមូលទិញពីប្រជាកសិករប្រមាណ ១បាតកន្លះ ឬប្រហែល ១៧០រៀលក្នុងមួយគីឡូក្រាម៖ «ទាំងគេទាំងខ្ញុំ រស់នៅពឹងផ្អែកតែលើដំណាំដំឡូងមី សម្រាប់ដោះស្រាយជីវភាពប្រចាំថ្ងៃ។ ដល់តម្លៃដំឡូងធ្លាក់ទាបអ៊ីចឹងទៅ មិនដឹងថាធ្វើយ៉ាងម៉េចទេ»។
ពុំមែនមានតែប្រជាកសិករម្នាក់ប៉ុណ្ណោះទេ ដែលត្អូញត្អែរពីតម្លៃដំឡូងមីធ្លាក់ថ្លៃនោះ គឺប្រជាពលរដ្ឋនៅខេត្តប៉ៃលិន ភាគច្រើនតែងជួបបញ្ហានេះដូចគ្នា តែពួកគាត់គ្មានជម្រើសអ្វីដែលលក់បានតម្លៃប្រសើរជាងនេះ ហើយត្រូវបង្ខំចិត្តលក់ដំឡូងមីក្នុងតម្លៃថោក ដើម្បីយកប្រាក់ទៅសងស្ថាប័នមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ ដែលបានខ្ចីធ្វើដើមទុនកាលពីដើមរដូវដាំដុះនោះ។
ប្រជាកសិករនៅស្រុកសាលាក្រៅ ម្នាក់ទៀតឈ្មោះ ណៃ ទ្រាវ ថ្លែងថា លោកដាំដំឡូងមីលើផ្ទៃដីចំនួន ១៥ហិកតារ ការប្រមូលផលឆ្នាំនេះបានទិន្នផលតិចជាងឆ្នាំមុនៗ ហើយគ្មានទីផ្សារសម្រាប់លក់នោះទេ។ លោកអះអាងថា ហាងឆេងដំឡូងមីសព្វថ្ងៃទាបពេក ធ្វើឲ្យកសិករលក់ចេញមិនទទួលបានប្រាក់ចំណេញឡើយ។ លោកបន្ថែមថា បើលក់ដំឡូងមិនបានប្រាក់ចំណេញទេ ប្រជាកសិករមួយចំនួនធំដែលខ្ចីប្រាក់ពីស្ថាប័នមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ នឹងជួបបញ្ហាខ្វះខាតជីវភាពប្រចាំថ្ងៃ ព្រោះគ្មានរបរណាផ្សេងក្រៅពីរបរកសិកម្មឡើយ។ លោកបញ្ជាក់ថា ប្រសិនបើតម្លៃដំឡូងមីចាប់ពី ២០០រៀលឡើងទៅ តម្លៃនេះពេលទូទាត់រួច ទទួលបានប្រាក់ចំណេញខ្លះ និងពុំប៉ះពាល់ដល់ការរស់នៅរបស់ប្រជាកសិករនោះទេ៖ «បើទោះជាដំឡូងចុះថោក ខ្ញុំក៏ចេះតែទ្រាំតស៊ូទាំងត្រដរខ្យល់ទៅ ព្រោះអីខ្ញុំគ្មានការងារអ្វីផ្សេងពីនេះ»។
ទិន្នផលដំឡូងមីរបស់ប្រជាកសិករនៅខេត្តប៉ៃលិន ភាគច្រើនពួកគាត់ដឹកយកទៅលក់ឲ្យឈ្មួញដល់ទីកន្លែង និងចំណាយថ្លៃដឹកជញ្ជួនដោយខ្លួនឯង។ អ្នកស្រុកឲ្យដឹងថា ឈ្នួលដឹកដំឡូងគេគិតទៅតាមទីជិតទីឆ្ងាយ ប្រសិនបើដឹករថយន្តចំណុះ ១០តោន ហើយមានចម្ងាយពី ២០គីឡូម៉ែត្រទៅ ៣០គីឡូម៉ែត្រ គេគិតតម្លៃពី ២០ម៉ឺនរៀលទៅ ២៥ម៉ឺនរៀលក្នុងមួយជើង។
ប្រជាកសិករកំពុងព្រួយបារម្ភខ្លាចម្ចាស់ស្ថាប័នមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ រឹបអូសយកទ្រព្យសម្បត្តិនៅពេលខាងមុខ ពីព្រោះពួកគាត់ភាគច្រើនលក់ដំឡូងមីក្នុងតម្លៃថោក ហើយរកប្រាក់មិនគ្រប់សម្រាប់សងគេបាននោះទេ។
ប្រធានមន្ទីរកសិកម្ម និងរុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ ខេត្តប៉ៃលិន លោក សាយ សុផាត មានប្រសាសន៍ថា ប្រជាកសិករប្រមាណ ៨៥ភាគរយ ប្រកបរបរដាំដំឡូងមីដោះស្រាយជីវភាពប្រចាំថ្ងៃ។ លោកទទួលស្គាល់ថា តម្លៃដំឡូងមីឆ្នាំនេះទាបជាងឆ្នាំកន្លងទៅ គឺកាលពីឆ្នាំ២០១៥ តម្លៃដំឡូងស្រស់ប្រមាណពី ២៥០រៀលទៅ ៣០០រៀលក្នុងមួយគីឡូក្រាម។ យ៉ាងណាលោកបញ្ជាក់ថា តម្លៃដំឡូងមីធ្លាក់ថ្លៃនេះ គឺទៅតាមហាងឆេងដំឡូងទីផ្សារលើពិភពលោកធ្លាក់ថ្លៃដែរ គឺពុំមែនដោយសារឈ្មួញទម្លាក់ថ្លៃប្រជាកសិករនោះទេ៖ «វាជា យន្តការពិភពលោកទៅហើយ ព្រោះអីយើងពឹងផ្អែកលើទីផ្សារនៅប្រទេសចិន និងថៃ។ បើប្រទេសគេធ្លាក់ថ្លៃ យើងក៏ធ្លាក់ថ្លៃដែរ មិនបាច់ឆ្ងល់អីច្រើនទេ»។
អ្នកជំនាញសេដ្ឋកិច្ច លោក ស្រី ចន្ធី ពន្យល់ថា តម្លៃដំឡូងមីធ្លាក់ថ្លៃ ដោយសាររដូវនេះជារដូវប្រមូលផលរបស់ប្រជាកសិករលើពិភពលោក។ បញ្ហានេះ ធ្វើឲ្យចំនួនផ្គត់ផ្គង់ច្រើនជាងតម្រូវការ ពីព្រោះដំឡូងនៅកម្ពុជា ពឹងផ្អែកទៅលើទីផ្សារនៅក្រៅប្រទេស។ លោកបន្ថែមថា បញ្ហាទាំងនេះអាចជួយប្រជាកសិករបាន លុះណារដ្ឋាភិបាលបង្កើតរោងចក្រកែច្នៃពីផលិតផលដំឡូងមីក្នុងស្រុក ឲ្យបានច្រើន និងបញ្ចុះតម្លៃអត្រាការប្រាក់ពីស្ថាប័នមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ ដល់ប្រជាកសិករឲ្យបានទាបជាងពេលបច្ចុប្បន្ន ដើម្បីកាត់បន្ថយការចំណាយដើមទុនរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ៖ «ម្យ៉ាងទៀត ប្រជាកសិករត្រូវមានកន្លែងថែទាំ មានន័យថា គាត់កែច្នៃពាក់កណ្ដាល មានឃ្លាំងហាលអីហើយ ចេះបច្ចេកទេសថែរក្សាទុកដាក់វាបានឲ្យមានអាយុកាល ឆ្លើយតបនឹងតម្រូវការនៅពេលរដូវដាំដុះ»។
ដំឡូងមីធ្លាក់ថ្លៃនេះ នឹងធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់ប្រជាកសិករជាប្រព័ន្ធ នៅខណៈអតិផរណាកើនឡើង ពោលគឺទំនិញសព្វសារពើនៅលើទីផ្សារ កាន់តែឡើងថ្លៃ រដ្ឋាភិបាលមិនទាន់មានយន្តការណាមួយជួយឧបត្ថម្ភទុន ឬរដ្ឋទិញស្ដុកទុកពីប្រជាកសិករ ដើម្បីជួយទប់ស្កាត់ការទម្លាក់តម្លៃណាមួយពីឈ្មួញកណ្ដាលនោះ។ ទិន្នផលកសិកម្មរបស់ប្រជាកសិករគ្មានតម្លៃ ក៏ជាមូលហេតុមួយនាំឲ្យប្រជាពលរដ្ឋធ្វើចំណាកស្រុក ហើយប្រឈមនឹងការរឹបអូសទ្រព្យសម្បត្តិពីស្ថាប័នមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ ដែលប្រជាពលរដ្ឋបានដាក់បញ្ចាំនោះ ហើយគម្លាតរវាងអ្នកមាន និងអ្នកក្រ រដ្ឋាភិបាលនឹងមិនអាចកាត់បន្ថយបាននោះឡើយ។
របាយការណ៍ចុងក្រោយរបស់ធនាគារពិភពលោក (World Bank) ឲ្យដឹងថា ប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជា រកចំណូលបានចំនួន ៥ពាន់រៀលក្នុងមួយថ្ងៃមានប្រមាណ ៦លាននាក់។ ក្រៅពីនេះទៀត ប្រជាពលរដ្ឋប្រមាណ ៧០% បានជំពាក់បំណុលគេ។ របាយការណ៍ធនាគារពិភពលោកដដែលបង្ហាញថា សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា អាចប៉ះពាល់ដោយសារតម្លៃផលិតផលកសិកម្មធ្លាក់ចុះ អត្រាប្ដូរប្រាក់ប្រែប្រួល ហើយវិស័យទេសចរណ៍មិនសូវមានសន្ទុះខ្លាំង។ ធនាគារពិភពលោក ឲ្យដឹងថា ទិន្នផលកសិកម្មធ្លាក់ចុះ ព្រោះលក្ខខណ្ឌអាកាសធាតុមិនល្អ។
ចំណែករបាយការណ៍របស់មន្ទីរកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ ខេត្តប៉ៃលិន បង្ហាញថា ផ្ទៃដីដាំដំឡូងមីរបស់ប្រជាកសិករខេត្តជាប់ជាយដែនខ្មែរ-ថៃ មួយនេះមានជាង ៤៧.០០០ពាន់ហិកតារក្នុងចំណោមប្រជាពលរដ្ឋជាង ៦ម៉ឺននាក់ ដែលក្នុងនោះ ពលរដ្ឋចំនួន ៨៥ភាគរយ ដាំដំឡូងមី ក្រៅពីនោះ ដាំដំណាំហូបផ្លែ និងដំណាំរួមផ្សំ មានជាអាទិ៍ តាង៉ែន ស្វាយ និងពោត ជាដើម ជាង ៣.៦០០ហិកតារ និងដំណាំស្រូវជាង ៥ពាន់ហិកតា៕ប្រភព៖អែ អេហ្វស អា
កសិករលើកដំឡូងមីដាក់រថយន្តនៅស្រុករតនៈមណ្ឌល ខេត្តបាត់ដំបង កាលពីថ្ងៃទី១ ខែមករា ឆ្នាំ២០១៦