ជី​វប្រ​វ​ត្ដិ​របស់លោក ជា ស៊ីម​
ដោយ មេគង្គ ប៉ុស្តិ៍ ចេញផ្សាយ​ ថ្ងៃទី 8 June, 2015 ក+ ក-

លោកជា ស៊ីម គឺជា​អ្នកនយោបាយ​វ័យ​ចំណាស់​លេចធ្លោ​មួយរូប​នៅក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា ។ សម្តេចទទួលបាន​ការគោរព​ស្រលាញ់​ពី​ប្រជាពលរដ្ឋ​ជាតិ​ទូទៅ ពី​ថ្នាក់ដឹកនាំ​ជាតិ និង​អន្ដរជាតិ​នៅក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា​និង​លើ​ពិភពលោក​ផងដែរ ។លោក​បាន​ក្លាយជា​ប្រធានរដ្ឋសភា​ចាប់តាំងពី​ឆ្នាំ ១៩៨១ ដល់ ១៩៩៨ ហើយ​បាន​ក្លាយជា​ប្រធានព្រឹទ្ធសភា​មួយឆ្នាំ​បន្ទាប់ គឺ​ចាប់តាំងពី​ឆ្នាំ ១៩៩៩ រហូតមកដល់​ឆ្នាំ​២០១៥​នេះ ។ ក៏ប៉ុន្ដែ​ដោយសារ​តែមាន​បញ្ញា​សុខភាព​នៅ​រយៈពេល​ចុងក្រោយ​នេះសម្តេច ជា ស៊ីម តែងតែ​អ​វត្ដ​មាន​ពី​ការងារ ដោយ​ប្រគល់​ភារកិច្ច​ទៅ​អនុប្រធាន​ព្រឹទ្ធសភា លោក សាយ ឈុំ ជំនួស​វិញ ។

​លោក ជា ស៊ីម បានកើត​ចេញពី​ត្រកូល​កូន​កសិករ​ក្នុងស្រុក​រមាសហែក ខេត្តស្វាយរៀង នៅ​ថ្ងៃទី​១៥ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ​១៩៣២ ។ ឪពុក​របស់លោក​មាន​ឈ្មោះ ជា សៅ ហើយ​ម្ដាយ​ឈ្មោះ ប៉ែន ណាវ ដែល​ពួកគាត់​ប្រក​បរបរ​ធ្វើស្រែ​ចម្ការ ។ លោក ជា ស៊ីម ជា កូន​ទី​បី​ក្នុង​គ្រួសារ​ដែលមាន​កូនប្រុស​បួន​នាក់ និង​កូនស្រី​ម្នាក់ ។ កូន​បង​គេ​បង្អស់​ជា​កូនប្រុស​មានឈ្មោះ ជា សន កូន​ទី​ពីរ ជា នូ ជា​កូនស្រី កូន​ទី​បី​គឺ​លោក ជា ស៊ីម កូន​ទី​បួន ឈ្មោះ ជា ផន ជា​កូនប្រុស និង កូនប្រុស​ពៅ​ឈ្មោះ ជា ផុន ។​

កាលពី​កុមារភាព ដោយសារតែ​ស្រលាញ់​វប្បធម៌​ខ្មែរ និង​ព្រះពុទ្ធសាសនាលោក ជា ស៊ីម បាន​ទៅ​បួស​ធ្វើជា​សាមនេរ ដើម្បី​ទទួលបាន​ការសិក្សាអប់រំ​នៅក្នុង​វត្ដ​អារាម ។ លោកបានបញ្ចប់​កម្រិត​សិក្សា​មធ្យម​ទូទៅ​ពី​ពុទ្ធិក​មធ្យមសិក្សា និង​សាលា​នយោបាយ​ជាន់ខ្ពស់ បណ្ឌិត​កិត្តិយស​ខាង​ទស្សនៈវិជ្ជា ។​

នៅ​ចន្លោះ​ឆ្នាំ ១៩៥១ ដល់ ១៩៥៤ លោក ជា ស៊ីម បាន​ចូលរួម​ក្នុង​ចលនា​ប​ដិ​វត្ដ​ន៍​របស់​ខ្មែរ​ឥស្សរ​ដើម្បី​ជួយ​ស្វែងរក ឯករាជ្យ​សម្រាប់​ប្រទេស​កម្ពុជា ។​

​នៅក្នុង​ឆ្នាំ ១៩៥៥ លោក​បាន​រៀបការ​ជាមួយ​ស្ដ្រី​ម្នាក់ ឈ្មោះ ញែ​ម សឿន ។ ពួកគេ​ទាំងពីរ​រស់នៅ​ជាមួយគ្នា​ដោយបាន​បង្កើត​បានកូន​៧​នាក់ កូនប្រុស​៤​នាក់ និង​កូនស្រី​៣​នាក់ ។ កូនច្បង​របស់គាត់​ឈ្មោះ ជា សាក ភេទ​ប្រុស កូន​ទី​ពីរ ឈ្មោះ ជា សំអាត ភេទ​ស្រី កូន​ទី​បី ឈ្មោះ ជា សំ​អេង ភេទ​ស្រី កូន​ទី​បួន​ឈ្មោះ ជា ប៉ិន ភេទ​ស្រី កូន​ទី​ប្រាំ​ឈ្មោះ ជា ធា ភេទ​ប្រុស កូន​ទី​ប្រាំមួយ​ឈ្មោះ ជា ថា ភេទ​ប្រុស និង​កូន​ទី​ប្រាំពីរ​ឈ្មោះ ជា សុមា​ធី ភេទ​ប្រុស ។​

ចាប់ពី​ឆ្នាំ ១៩៥៤ ដល់ ឆ្នាំ​១៩៧៥ លោក ជា ស៊ីម បាន​ចូលរួម​ក្នុង​ចលនា​តស៊ូ​ខ្មែរឥស្សរៈ ហើយ​ត្រូវបានតែងតាំង​ជា​មេឃុំ និង​ចៅហ្វាយស្រុក​ជា​បន្ដបន្ទាប់ ។​
​នៅក្នុង​របប​ប៉ុល ពត ចន្លោះ​ពី​ឆ្នាំ ១៩៧៥ ដល់ ១៩៧៨ លោក​នៅតែ​តស៊ូ​ប្រឆាំង​ជា​លក្ខណៈ​សម្ងាត់ និង​បើកចំហរ​ទៅនឹង​របប​នេះ​ផងដែរ ។

រហូតដល់​ថ្ងៃទី​២ ខែធ្នូ ឆ្នាំ​១៩៧៨ លោក​ត្រូវបានតែងតាំង​ជា​អនុប្រធាន​រណសិរ្ស​សាមគ្គី​សង្គ្រោះ​ជាតិ​កម្ពុជា ។ ការតែងតាំង​នេះ​ដោយសារតែ​លោក​ត្រូវបាន​គេ​មើលឃើញ​ពី​ប្រវត្តិ​តស៊ូ និង​តួនាទី​របស់លោក​កាលពី​អតីតភាព ។ នៅ​ចន្លោះ​ឆ្នាំ​១៩៧៨ និង​១៩៧៩ លោក​បាន​បាត់បង់​កូនប្រុស​ច្បង​ជាទី​ស្រឡាញ់​របស់លោក​គឺ លោក ជា សាក់ និង​បងប្អូន​បង្កើត​របស់លោក​គឺ លោក ជា សន លោក ជា ផន និង ជា ផុន​។ ពួកគេ​ត្រូវបាន​គេ​ចាត់ទុកជា​វីរៈបុរស​របស់​រណសិរ្ស​សាមគ្គី​សង្គ្រោះ​ជាតិ កម្ពុជា ។​

បន្ទាប់មក ពីថ្ងៃ​៧ ខែមករា ឆ្នាំ ១៩៧៩ ដល់​ឆ្នាំ​១៩៨១ លោក ជា ស៊ីម ត្រូវបាន​ជ្រើសរើស​ជា​សមាជិក​ក្រុមប្រឹក្សា​ប្រជាជាតិ​បដិវត្ត​កម្ពុជា និង​ជា​រដ្ឋមន្ដ្រី​ក្រសួងមហាផ្ទៃ ។​
​ចាប់ពី​ឆ្នាំ​១៩៨១ ដល់​ឆ្នាំ​១៩៩៣ រយៈពេល​១២​ឆ្នាំ លោក​ក៏មាន​តួនាទី​ជា​ប្រធាន​រណសិរ្ស​សាមគ្គី​កសាង​ការពារ​មាតុភូមិ​កម្ពុជា ជា​តំណាងរាស្ដ្រ​ខេត្ដ​ព្រៃវែង និង​ជា​ប្រធានរដ្ឋសភា​នៃ​រដ្ឋ​កម្ពុជា ។​
​ថ្ងៃទី​២៥ ខែតុលា ឆ្នាំ​១៩៩៣ ដល់​ឆ្នាំ​១៩៩៩ លោក​ត្រូវបាន​ជ្រើសរើស​ជា​តំណាងរាស្ដ្រ​មណ្ឌល​ភ្នំពេញ និង​ក្រោយមក​ត្រូវបាន​ជ្រើសតាំង​ជា​ប្រធានរដ្ឋសភា​នៃ​ព្រះរាជាណាចក្រ កម្ពុជា ។ នៅ​ថ្ងៃទី​៩ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ​១៩៩៣ ព្រះករុណា​ព្រះបាទ​សម្ដេចព្រះ​ន​រោ​ត្ដម សីហនុ អតីតព្រះមហាក្សត្រ​នៃ​ព្រះរាជាណាចក្រ​កម្ពុជា ប្រោស​ព្រះរាជទាន​នូវ​គោ​រម្យ​ងារ​ជា សម្ដេច ជា ស៊ីម ។​
​ថ្ងៃទី ១១ ខែ​មិនា ឆ្នាំ​១៩៩៩ ដល់​ឆ្នាំ​២០១៥ ជា​ប្រធានព្រឹទ្ធសភា​នៃ​ព្រះរាជាណាចក្រ​កម្ពុជា ។​
​កាលបរិច្ឆេទ​សំខាន់ៗ​របស់លោក ជា ស៊ីម​
​អតីតភាព​ការងារ​របស់លោក ជា ស៊ីម មុន​ក្លាយជា​សមាជិក​ព្រឹទ្ធសភា​៖
​ចន្លោះ​ឆ្នាំ​១៩៤៧ ដល់ ១៩៥៤
​ចូលរួម​ក្នុង​ចលនា​តស៊ូ​ខ្មែរឥស្សរៈ​

​ចន្លោះ​ឆ្នាំ ១៩៥១ ដល់ ១៩៥៤
​បម្រើ​ក្នុង​ចលនា​តស៊ូ​ខ្មែរឥស្សរៈ ដើម្បី​ឯករាជ្យ​មាតុភូមិ​កម្ពុជា​

​ចន្លោះ​ឆ្នាំ ១៩៧០ ដល់ ១៩៧៥
​បម្រើ​ក្នុង​ចលនា​តស៊ូ​ស្នេហា​ជាតិ និង​បន្ដបន្ទាប់​ជា​ប្រធាន​ឃុំ ប្រធាន​ស្រុក​

​ចន្លោះ​ឆ្នាំ ១៩៧៥ ដល់ ១៩៧៨
​តស៊ូ​សម្ងាត់ និង​ចំហ​ប្រឆាំង​របប​ប៉ុលពត​

​ថ្ងៃទី ០២ ខែ ធ្នូ ឆ្នាំ ១៩៧៨
​ក្លាយជា​អនុប្រធាន​រណសិរ្ស​សាមគ្គី​សង្គ្រោះ​ជាតិ​កម្ពុជា​

​ពី​ឆ្នាំ ១៩៧៩ ដល់ ១៩៨១

​ជា​សមាជិក​ក្រុមប្រឹក្សា ប្រជាជន​ប​ដិ​វត្ដ​ន៍​កម្ពុជា និង ជា​រដ្ឋមន្ដ្រី​ក្រសួងមហាផ្ទៃ​

​ពី​ឆ្នាំ ១៩៨១ ដល់ ១៩៩៣

​ជា​ប្រធាន​រណសិរ្ស​សាមគ្គី​កសាង​ការពារ​មាតុភូមិ​កម្ពុជា ជា​តំណាងរាស្ដ្រ​ខេត្តព្រៃវែង និង​ជា​ប្រធានរដ្ឋសភា​នៃ​រដ្ឋ​កម្ពុជា​

​ថ្ងៃទី​១៧ ខែតុលា ឆ្នាំ​១៩៩១
​ជា​ប្រធាន​គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា​

​ថ្ងៃទី​០៥ ខែឧសភា ឆ្នាំ ១៩៩៣
​ជា​តំណាងរាស្ដ្រ​មណ្ឌល​ភ្នំពេញ​

​ថ្ងៃទី​២៥ ខែតុលា ឆ្នាំ​១៩៩៣ ដល់​ឆ្នាំ​១៩៩៩​ ​ជា​ប្រធានរដ្ឋសភា នៃ​ព្រះរាជាណាចក្រ​កម្ពុជា​

​នៅ​ថ្ងៃទី​០៩ ខែ វិច្ឆិកា ឆ្នាំ​១៩៩៣​
​ព្រះករុណា​ព្រះបាទ​សម្ដេចព្រះ​ន​រោ​ត្ដម សីហនុ អតីតព្រះមហាក្សត្រ​នៃ​ព្រះរាជាណាចក្រ​កម្ពុជា ប្រោស​ព្រះរាជទាន​នូវ​គោ​រម្យ​ងារ​ជា សម្ដេច​

​ថ្ងៃទី​២៦ ខែកក្កដា ឆ្នាំ​១៩៩៨
​ជា​តំណាងរាស្ដ្រ​មណ្ឌល​ភ្នំពេញ​ម្ដងទៀត​

​ថ្ងៃទី ០១ ខែ ធ្នូ ឆ្នាំ ១៩៩៨
​លាលែង​ពី​សមាជិក​រដ្ឋសភា​មណ្ឌល​ភ្នំពេញ​

​ថ្ងៃទី​១១ ខែ​មិនា ឆ្នាំ​១៩៩៩ ដល់​២០១៥
​ជា​ប្រធានព្រឹទ្ធសភា​នៃ​ព្រះរាជាណាចក្រ​កម្ពុជា ។​

​បទពិសោធន៍​សំខាន់ៗ​ជា​សមាជិក​ព្រឹទ្ធសភា​៖
​ថ្ងៃទី​០២ ខែ​មិនា ឆ្នាំ​១៩៩៨​
​លោក ជា ស៊ីម ទទួល​សញ្ញាប័ត្រ​បណ្ឌិត​កិត្តិយស​ទស្សនៈ​វិ​ជា្ជ ផ្នែក​វិទ្យាសាស្ដ្រ​នយោបាយ​ពី The Southern California University

​ថ្ងៃទី​១១ ខែ​មិនា ឆ្នាំ​១៩៩៩​
​លោក​ត្រូវបាន​ជ្រើសតាំង​ជា​ប្រធានព្រឹទ្ធសភា​នៃ​ព្រះរាជាណាចក្រ​កម្ពុជា នីតិកាល​ទី​១

​ថ្ងៃទី​២២ ខែមករា ឆ្នាំ​២០០៦​ ​លោក​ត្រូវបាន​ជ្រើសរើស​ជា​សមាជិក​ព្រឹទ្ធសភា ភូមិភាគ​ទី​១ មណ្ឌល​ភ្នំពេញ​

​ថ្ងៃទី ២០ ខែ​មិនា ឆ្នាំ​២០០៦​
​លោក​ត្រូវបាន​ជ្រើសតាំង​ជា​ប្រធានព្រឹទ្ធសភា​នៃ​ព្រះរាជាណាចក្រ​កម្ពុជា នីតិកាល​ទី​២

​ថ្ងៃទី​២៧ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ​២០០៧​
​ព្រះករុណា​ព្រះបាទ​សម្ដេច​ព្រះបរមនាថ​នរោត្តម សីហមុនី ព្រះមហាក្សត្រ​នៃ​ព្រះរាជាណាចក្រ​កម្ពុជា ប្រោស​ព្រះរាជទាន​នូវ​គោរមងារ​ជាស​ម្ដេច​អគ្គ​មហា​ធម្ម​ពោធិ​សាល ជា ស៊ីម​

​ថ្ងៃទី​២១ ខែតុលា ឆ្នាំ ២០០៩​
​ព្រះករុណា​ព្រះបាទ សម្ដេចព្រះ​បរមនាថ​ន​រោ​ត្ត​ម​សីហមុនី ព្រះមហាក្សត្រ​នៃ​ព្រះរាជាណាចក្រ​កម្ពុជា ប្រោស​ព្រះរាជទាន​តម្លើង​ឋានន្ដរស័ក្ដិ​ថ្នាក់​នាយ​ឧត្ដមសេនីយ៍​ផុត​លេខ ផ្កាយ​មាស​៥ នៃ​កងយោធពល​ខេមរភូមិន្ទ​

​ថ្ងៃទី​១៥ ខែកក្កដា ឆ្នាំ ២០១០​
​លោក ជា ស៊ីម បានទទួល​សញ្ញាប័ត្រ​ប​ណ្ឌិ​ត​កិត្តិយស ផ្នែក​ស្រាវជ្រាវ​វិទ្យាសាស្ដ្រ​វិស័យ​កសិកម្ម ពី​វិទ្យាស្ថាន​ស្រាវជ្រាវ​វប្បធម៌​ពិភពលោក​នៃ​សាធារណរដ្ឋ​ប្រជាមានិត​ចិន​

​ថ្ងៃទី​១៣ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ​២០១០​
​លោក ជា ស៊ីម បានទទួល​សញ្ញាប័ត្រ​ប​ណ្ឌិ​ត​កិត្តិយស ទស្សនៈវិជ្ជា ផ្នែក ភាពជា​អ្នកដឹកនាំ​ជាន់ខ្ពស់​កិច្ចការ​ព្រឹទ្ធសភា ពី​សាកលវិទ្យាល័យ ឌឹ អូ ផិ​ន សឺ​មី​នែ​រី នៃ​រដ្ឋកា​លី​ហ្វ​រ​ញ៉ា សហរដ្ឋអាមេរិក​

​គ្រឿង​ឥស្សរិយយស ដែល​លោក ជា ស៊ីម ទទួលបាន​៖
​ថ្ងៃទី ១៦ ខែធ្នូ ឆ្នាំ​១៩៩២​ ​មុនិ​សារា​ភ័​ណ្ឌ ថ្នាក់​មហា​សេរី​វឌ្ឍន៍​

​ថ្ងៃទី​៣០ ខែមេសា ឆ្នាំ​២០០១
​ព្រះរាជាណាចក្រ​កម្ពុជា​ថ្នាក់​មហា​សេរី​វឌ្ឍន៍​

​ថ្ងៃទី​២៩ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ​២០០១​ ​សុវត្ថា​រា ថ្នាក់​មហា​សេរី​វឌ្ឍន៍​

​ថ្ងៃទី​១៥ ខែតុលា ឆ្នាំ​២០០១​ ​ការពារជាតិ ថ្នាក់​មាស​២ ប្រាក់​២ សំរឹទ្ធ​២

​ថ្ងៃទី​១៥ ខែតុលា ឆ្នាំ​២០០១​ ​សេនា​ជ័យ​សិទ្ធ​

​ថ្ងៃទី​០៧ ខែ​មិនា ឆ្នាំ​២០០៣​ ​ជា​តូ​បការៈ​

​ថ្ងៃទី​២៨ ខែ​មិនា ឆ្នាំ​២០០៨​ ​ឯករាជ្យ​ជាតិ​

​ថ្ងៃទី​២៧ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ​២០០៨​
​គ្រឿង​ឥស្សរិយយស មាស ខ្ពស់បំផុត​ពី ឯកឧត្តម ជុម ម៉ាលី អគ្គលេខាធិការ​នៃ​គណៈកម្មាធិការ​ម​ជ្ឍឹ​ម​បក្ស​ប្រជាជន​បដិវត្តន៍​ឡាវ និង​ជា​ប្រធានរដ្ឋសភា​ប្រ​ធា​ធិបតេយ្យ​ប្រជាមានិត​ឡាវ ។ កម្រិត​បណ្ដុះបណ្ដាល​មុខវិជ្ជា​ជីវៈ លើ​វគ្គ​នយោបាយ​ជាន់ខ្ពស់​

​ថ្ងៃទី​០២ ខែ​មិនា ឆ្នាំ​១៩៩៨​
​ទទួលបាន​សញ្ញាប័ត្រ​ថ្នាក់បណ្ឌិត​កិត្តិយស​ផ្នែក ទស្សនៈវិជ្ជា នៅ​សាកលវិទ្យាល័យ​កាលី​ហ្វ​ញ៉ា សហរដ្ឋអាមេរិក​

​ថ្ងៃទី​២៧ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ​២០០៧​
​ទទួលបាន​សញ្ញាប័ត្រ​ថ្នាក់បណ្ឌិត​កិត្តិយស ផ្នែក​ទស្សនៈវិជ្ជា និង​អភិវឌ្ឍន៍ ពី​សាកលវិទ្យាល័យ​ប៊ុន​រ៉ា​ត​ថា​នី នៃ​ព្រះរាជាណាចក្រ​ថៃឡង់​ដ៏​

​ថ្ងៃទី ១៥ ខែកក្កដា ឆ្នាំ​២០១០
​ទទួលបាន​សញ្ញាប័ត្រ ថ្នាក់បណ្ឌិត​កិត្តិយស​ផ្នែក​ទស្សនៈវិជ្ជា និង​ស្រាវជ្រាវ​កសិកម្ម​នៅ​សាកលវិទ្យាល័យ​ស្រាវជ្រាវ​វប្បធម៌​ពិភពលោក​ពី សាធារណរដ្ឋ​ចិន​

​ថ្ងៃទី​១៣ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ​២០១០​
​ទទួលបាន​សញ្ញាប័ត្រ ថ្នាក់បណ្ឌិត​កិត្តិយស ទស្សនៈវិជ្ជា ផ្នែក​ភាពជា​អ្នកដឹកនាំ​កិច្ចការ​ព្រឹទ្ធសភា នៅ​សាកលវិទ្យាល័យ ឌឺ​អូ​ជិន​សឺ​មី​ណឺ​រឺ សហរដ្ឋអាមេរិក ៕

poklm